ORIGINAL_ARTICLE
رابطه ولایت تکوینی و تشریعی ائمه (ع) از منظر عقل و دین
ولایت تکوینی و تشریعیِ، از سرچشمه ربوبی به عالم انسانی افاضه میشوند. یکی از نتایج ولایت تکوینی، تصرف آدمی در ماسوی به اذن الهی میباشد که از آثار عبودیت و ریاضات شرعیه است. ولایت تشریعی به معنای خاص آن، ویژه خداوند است که با اراده او به پیامبران و پیامبر گرامی اسلام و فرزندان معصوم ایشان اعطا شده است، تا ایشان نیز نسبت به ابلاغ احکام شرعیه و حکومت بر روابط مردم اعمال ولایت نمایند. بر این اساس میتوان گفت که ولایت تشریعی نیز همانند ولایت تکوینی مبین نوعی تفوق است که منشأ آن همان ولایت تکوینی است. در این مقاله به تبیین این دو نوع ولایت و چگونگی ارتباط آن دو خواهیم پرداخت. * استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه قم. ** دانشآموخته کارشناسی ارشد مبانی نظری اسلام (نویسنده مسئول)
https://www.aghlodin.ir/article_38511_77513a220c2404c65cf65bdce2b45904.pdf
2016-03-20
41
64
ولایت
ولایت تکوینی
ولایت تشریعی
پیامبر
امام
شریعت
محسن
ایزدی
mohsenzadi@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه قم
AUTHOR
ایرج
قبادیان
2
دانشآموخته کارشناسی ارشد مبانی نظری اسلام
AUTHOR
1. قرآن کریم.
1
2. جوادی آملی، عبدالله، 1389، شمیم ولایت، ویرایش محمود صادقی، قم: مرکز نشر اسراء، چ5،.
2
2. ___________، 1383، توحید در قرآن، قم: نشر اسراء،.
3
4. ___________، 1367، ولایت در قرآن، قم: مرکز نشر فرهنگی رجاء، چ1،.
4
5. حسن زاده آملی، 1371، ولایت تکوینی، قم: انتشارات قیام، چ1،.
5
6. راغب اصفهانی، حسین بن محمد،1324ه.ق، المفردات فی غریب القرآن، مصر: دفتر نشر الکتاب، چ1،
6
7. سبحانی، جعفر، 1385، ولایت تشریعی و تکوینی در قرآن مجید. قم: مؤسسه امام صادق× چاپ دوم،.
7
8. ___________ 1377، اصالت روح از نظر قرآن، قم،مؤسسه امام صادق×.
8
9. سهروردی، شهاب الدین یحیی، 1373، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح و مقدمه. هنری کربن، تهران؛ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،.
9
10. صادقی،هادی، رکعی، محمد؛ گونههای ولایت تشریعی امامان^
10
در روایات، فصلنامه امامت پژوهی، سال سوم، بهار 1392، شماره 9.
11
12. صافی گلپایگانی، لطف الله، 1390، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، قم: مسجد مقدس جمکران. 13. صفارقمی، محمدبن حسن، 1404ق، بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد، ج1، قم؛ کتابخانه آیت الله مرعشی، چ4.
12
14. طباطبایی، علی، 1385، انسان کامل، قم: مطبوعات دینی، چ2،.
13
15. طباطبایی، محمد حسین، 1363، تفسیر المیزان، ج1،6،5، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی،.
14
16. قمی، علی بن ابراهیم، 1313ه.ق، تفسیرقمی، ج2، تهران: چاپ سنگی،.
15
17.کلینى، محمد بن یعقوببن اسحاق، 1387، اصول کافی، ج1،2،3،4، قم: ترجمه صادق حسن زاده، انتشارات قائم آل محمد، چ4.
16
18. مطهری، مرتضی، 1370، مجموعه آثار، ج3،4، تهران: انتشارات صدرا، چ1،.
17
19. همتی، همایون، 1363، ولایت تکوینی، تهران: امیرکبیر، چاپ اول،.
18
20. یثربی، یحیی، 1385، فلسفه امامت، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ2،
19
ORIGINAL_ARTICLE
طب متعالی بر محور عقلانیت و سیره نبوی
عبدالرضا مسرور* این نوشتار در پی بیان این حقیقت است که طب و طبابتی که در سیره نبوی مطرح است، طب متعالی است و طبی که از سیره نبوی خارج است، طب متسافل است. طب متعالی بر قوت و قاهریت نفس تکیه دارد و معتقد است که فاعل حقیقی درمان بیماریها و عامل مرگ طبیعی خود نفس است و تا زمانی که نفس به بدن نیاز دارد، در مراقبت و محافظت و تدبیر و تعدیل آن میکوشد و هر گاه از آن بینیاز شود، رهایش میکند و از این جهان رهسپار عالم دیگر میشود. دعا و دوا و صدقه به نفس کمک میکند که بدن را درمان کند و این در صورتی است که ناتوان باشد. * دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات تهران m_mb46@yahoo.com
https://www.aghlodin.ir/article_38515_37e14e7052942717731bc54a083f8f4e.pdf
2016-03-20
141
160
طب متعالی
طب متسافل
نفس
بدن
تدبیر
بیماری
موت
احمد
بهشتی
ahmadbeheshti@yahoo.com
1
* استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
LEAD_AUTHOR
عبدالرضا
مسرور
m_mb46@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
کتابنامه
1
1 . قرآن مجید
2
2 . نهج البلاغه
3
3 . ابن سینا. (1379ق). الإشارات و التنبیهات. تهران: مؤسسة النصر، مطبعة الحیدری
4
4 . ------- (1404ق). الشفا، الإلهیات. قم: کتابخانه آیة الله مرعشی
5
5 . ------ (1370). قانون در طب. ترجمه عبدالرحمان شرفکندی. چاپ ششم. تهران: انتشارات سروش
6
6 . حنا الفاخوری. (1377). تاریخ فلسفه در جهان اسلام. ترجمه عبدالمحمد آیتی. چاپ پنجم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
7
7 . ذوالنور، رحیم. (1367ش). در جستجوی حافظ. چاپ دوم. تهران: انتشارات زوار
8
8 . صدرالمتألهین. (1387ق). الاسفار الأربعة. قم: مکتبة مصطفوی
9
9 . --------- (1346ش). الشواهد الربوبیه. تصحیح سیدجلال الدین آشتیانی. مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد
10
10 . طوسی، خواجه نصیرالدین. (1379ق). شرح الإشارات.
11
11 . قمی، شیخ عباس. (1355ق). سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار. نجف: مطبعة النجف.
12
12 . مجلسی، محمد باقر. (بی تا) بحارالأنوار. تهران: دار الکتب الإسلامیه
13
13 . معین، محمد. (1371ش). فرهنگ فارسی. ج6. چاپ هشتم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
14
14 . ملکشاهی، حسن. (1363ش). ترجمه و شرح اشارات. تهران: انتشارات سروش.
15
15 . مولوی، جلال الدین محمد بلخی. (1338). کلیات مثنوی. تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
16
16 . ویل دورانت. (1344ش). لذات فلسفه. ترجمه عباس زریاب خویی. تهران: شرکت سهامی نشر اندیشه.
17
ORIGINAL_ARTICLE
مبانی و مفروضات پژوهش در پدیدههای هستی از دیدگاه قرآن کریم
محمدعلی شکرینیا* محمود نوذری** نوع نگرش و باور افراد نسبت به هستی و طبیعت که محصول مبانی و مفروضات فلسفی مورد قبول آنها میباشد، در انگیزهی مشاهده و بررسی پدیدهها، شکلگیری مسأله در ذهن، شیوهی بررسی مسائل، گزینش ملاکهای ارزیابی، نقد، تفسیر و تدوین نظریهها و بالاخره در کاربرد نظریات علمی نقش تعیین کننده دارد. از این رو مهمترین گام در مطالعه و بررسی پدیدههای طبیعی، اخذ مبانی و مفروضات متقن از منابع موثق و مورد اعتماد است. نارسایی جهانبینیهای بشری و غربی از تأمین چنین بنیادها و مفروضاتی، توجه برخی از اندیشمندان را متوجه مبانی و آموزههای وحیانی، به ویژه قرآن کریم نموده است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با واکاوی آیات قرآن کریم و با روش توصیفی، تحلیلی و استنباطی سعی در تعیین و تبیین مبانی و مفروضات مطالعه و پژوهش در طبیعت از دیدگاه این کتاب آسمانی نموده است. نتایج این واکاوی روشن میسازد که از دیدگاه قرآن کریم، طبیعت نظامی هدفمند و مظهر صفات و اسماء خداوند است که تحت تربیت الهی، مسیر مشخصی را میپیماید. خداوند، طبیعت را مادهی اولیهی خلقت آدمی قرار داده و تمام پدیدههای طبیعی را در جهت تعالی و تکامل انسان مسخر نموده است. * دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه shokrinia.ma@gmail.com ** استاد یار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه Mnowzari@rinu.ac.ir
https://www.aghlodin.ir/article_38514_2b3381d0ee264e55179af7dc4589476f.pdf
2016-03-20
111
140
قرآن کریم
مبانی و مفروضات
طبیعت
انسان
تکامل
1 . قرآن کریم
1
2 . ایمان، محمدتقی؛ کلاتهساداتی، احمد (1392). روششناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
2
3 . باقری، خسرو (1386). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران، مدرسه.
3
4 . بهشتی، احمد. (1386). گوهر و صدف دین. تهران: اطلاعات.
4
5 . بهشتی، سعید (1381). آئین خردپروری، تهران، مؤسسه دانش و اندیشه معاصر.
5
6 . جوادیآملی، عبدالله (1376). معرفت شناسی در قرآن. قم: اسراء.
6
7 . ـــــــــــــ (1386). اسلام و محیط زیست. قم: اسراء.
7
8 . حسنی، سیدحمیدرضا ؛ موحدابطحی، سیدمحمدتقی (1390). علم دینی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
8
9 . حسینیشاهرودی، سیّد مرتضی (1387). تفسیری از حکومت الهی در زمین. پایگاه اینترنتی طهور به نشانی: www.tahour.net.
9
10 . خسرو نژاد، مرتضی (1387). پیامدهای فلسفی و تربیتی نظریهی حرکت جوهری. فصلنامه اندیشه دینی. شماره 29. شیراز: دانشگاه شیراز.
10
11 . دهخدا، علیاکبر (1341). لغتنامه، چ 20، تهران، مؤسسه لغتنامه دهخدا.
11
12 . راغباصفهانی،حسین (1383). مفردات الفاظ قرآن (ترجمه سیّدغلامرضاخسرویحسینی). تهران: مرتضوی.
12
13 . رستمی، محمّد حسن (1379). سیمای طبیعت در قرآن «رساله دکتری». مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم.
13
14 . رضایی، محمدعلی (1381). پژوهشی در روش تفسیر علمی قرآن. طلوع، شماره 2. صص 2 تا 17.
14
15 . طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374). تفسیر المیزان، جلد 1 تا 20 (سیدمحمدباقر موسویهمدانی، مترجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
15
16 . قرائتی، محسن (1380). تفسیر نور، جلد ا تا 10. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
16
17 . گلشنی، مهدی (1380). از علم سکولار تا علم دینی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات و فرهنگی.
17
18. ــــــــــ (1387). اسلام و علوم طبیعت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
18
19. مایل هروی، نجیب (1365)، مجله معارف، شماره 9.
19
20. محققداماد، سیدمصطفی (1384). تأملی بر محیط زیست از دیدگاه حکمت متعالیه. خردنامه صدرا. شماره 42.
20
21. مطهری، مرتضی (1384). عدل الهی. تهران: صدرا.
21
22. مطوری، علی (1377). پژوهشی در تفسیر علمی قرآن. مطالعات اسلامی. شماره 40. صص105 تا 124.
22
23. مکارمشیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. جلد 1 تا 27. تهران: دارالکتب اسلامیه.
23
24. نسفی، عبدالعزیز (1344). کشفالحقایق (احمد مهدویدامغانی، اهتمام و تعلیق). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
24
25. نصر، سیدحسین (1386). دین و نظم طبیعت (انشاءالله رحمتی، مترجم). تهران: نشر نی.
25
26. ــــــــــــ (1384). انسان و طبیعت (عبدالکریم گواهی، مترجم). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
26
ORIGINAL_ARTICLE
براهین عقلی ـ نقلی اثبات وجود خداوند در تفسیر قمی
مهدی منفرد* مسأله خداشناسی و اثبات وجود خداوند، از مسائل اصلی دین مبین اسلام است. هر انسانی به اندازه استعداد و تواناییهای ادراکی که دارد، درباره خداوند میاندیشد و با اندیشه و فکرش، ایمانش شکل میگیرد. خداوند در قرآن کریم، پیامبر اسلام و ائمه معصومین^ به شیوههای گوناگون، مسأله خداشناسی و اثبات خداوند را مطرح نمودهاند. علی بن ابراهیم قمی، یکی از مفسرینی است که امامین عسگریین‘و بخشی از دوران غیبت صغری را درک نموده است. او خود موثق بوده و راویانی را که در تفسیرش آورده، موثقاند. وی در تفسیرش (تقسیر القمی) مسأله خداشناسی و اثبات خداوند را با ارائه روایات معصومین^ تبیین نموده است. ما با بررسیهایی که در تفسیر قمی انجام دادیم، سهگونه برهان برای اثبات خداوند یافتیم: برهان نیاز و اضطرار، برهان آفرینش و صنع، برهان شناخت خداوند با خودش. * استادیار دانشگاه قم mmonfared86@Gmail.com
https://www.aghlodin.ir/article_38516_5ad55caee7974b975578cbda68a028ad.pdf
2016-03-20
161
180
خداشناسی
براهین اثبات خدا
تفسیر قمی
علی بن ابراهیم قمی
قرآن مجید.
1
ابنسینا(1404ق)، الهیات شفا، مکتبه آیتالله المرعشی، قم.
2
بحرانی، سیدهاشم(1416ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت.
3
جوادی، عبدالله(1386)، سرچشمه اندیشه، چاپ پنجم، تهران.
4
صدرالمتألهین(1366)، شرح اصول کافی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات، چاپ اول.
5
طوسی، خواجهنصیرالدین(1375)، شرح الاشارات، نشر البلاغه، قم.
6
علی بن ابراهیم قمی(1367)، تفسیر قمی، تحقیق: سیدطیب موسویجزایری، دارالکتاب، قم.
7
کلینی(1363)، اصول کافی، تهران، نشر اسلامیه، چاپ دوم.
8
مجلسی، محمدباقر(بیتا)، بحارالانوار، تهران، نشر اسلامیه.
9
میرزایی، پوران(1389)، پژوهشی در تفسیر قمی، قم، زائر، چاپ اول. (البته مطالب نقل شده در صفحه 13 این کتاب از آن مقدمهای است که دکتر احمد عابدیارانی بر این کتاب نوشته است).
10