نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
علی الماسی* یکی از مهم ترین و معروف‌ترین نظریّات در عرفان نظری، «عالم ثبوت» و یا «اعیان ثابته» می باشد که به کوتاه ترین بیان چنین تعریف می‌شود: «حقیقت ممکنات ، در علم حق تعالی.». از سوی دیگر، بعضی متکلّمین معتقد به عالمی میان وجود و عدم و یا اعمّ از وجود به نام «عالم ثبوت» هستند که از گرایش آنها به «واقع گروی بی‌واسطه[1]» در ادراکات حسی، بوجود آمده است. در این نوشتار، قصد بررسی تطبیقی این دو نظریه را داریم. همچنین در نظر داریم بررسی کنیم که آیا ابن عربی در دستگاه معرفتی خود در قسمت «اعیان ثابته»، معتقد به چه نوع واقع‌گروی بوده است؟ آیا می توان وی را همچون بعضی متکلّمین واقع‌گرای بی‌واسطه نامید؛ یا با این نظریّه او را باید واقع‌گرای با واسطه[2] نامید؟
* علی الماسی، محقق حوزه و کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، رشته فلسفه، گرایش فلسفه دین. [1] .direct Realism. [2]. Indirect Realism.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
critic and study of the theory of ayan-e-sabeteh
چکیده [English]
Ali almasi
Abstract
The theory of Ayan _e_ Sabeteh is one of the most important and famous theories of Ibn _e_ Arabi in mysticism. It can be explained with this explanation ; The Real of things in the knowledge of God. In the other hand some of Islamic theologians have asserted that there is a word, between the existent word and the word is not exist. it is called the word of thubut and because they have chosen the theory of direct realism in sense perception so they have been obligated to prefer existence of this word.
In this writing we will compare these two theory of Ibn _e_ Arabi and some Islamic theologians or some Motazeleh . Also we will ask that what kind of realism his epistemological theory will conclude? So whether he will concur with some of Motazeleh to accept the theory of Izafeh in sense perception that concludes direct realism or he will prefer indirect realism in his theory?
کلیدواژه‌ها [English]
- critic
- Study
- f the theory
- ayan-e-sabeteh
- آشتیانی، سیّد جلال الدّین؛ شرح مقدّمه ی قیصری بر فصوص الحکم؛1372ش، قم: نشر دفتر تبلیغات اسلامی، چ سوم.
- ____ ؛ هستی از نظر فلسفه و عرفان؛ بی تا، تهران: نشر نهضت زنان مسلمان.
- ابراهیمیان،سید حسین؛معرفت شناسی؛1378ش،قم: نشر دفتر تبلیغات اسلامی، چ دوم.
- ابن سینا؛ الاشارات و التنبیهات(تحقیق عباس علی زارعی)؛1381ش، قم:نشربوستان کتاب.
- ابن عربی،محیی الدین؛ الفتوحات المکیه ج 2 و ج4؛ بی تا، بیروت: دار صادر.
- افلاطون؛مجموعه آثارج3،ثئای تتوس(محمد محسن لطفی)؛ تهران:نشر خوارزمی،1380ش.
- ____ ؛ مجموعه آثار افلاطون، ج 2، جمهوری.
- جوادی آملی؛ رحیق مختوم (شرح حکمت متعالیه) ج 1؛ 1375 ش، قم: نشر اسراء.
- جهانگیری، محسن؛ محیی الدین بن عربی چهرة برجستة عرفان اسلامی؛1367 ش، تهران: دانشگاه تهران.
- حسین زاده، محمد؛ پژوهشی تطبیقی در معرفت شناسی معاصر؛ 1382 ش، قم: نشر مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی «رحمه الله تعالی»، چ اوّل.
- زیدان، محمود؛ نظریه المعرفه؛ 1989 م، بیروت: دارالنهضه العربیه ، چ اوّل.
- سبزواری، ملاهادی؛ شرح المنظومه(آیت الله حسن زاده آملی)؛ 1413ق، تهران،ناب، چ اوّل.
- سهروردی،شهاب الدین (شیخ اشراق)؛حکمه الاشراق؛1397ق، تهران: انجمن فلسفه ایران.
- شمس، منصور؛ آشنایی با معرفت شناسی؛ 1382ش، قم: انجمن معارف اسلامی ایران.
- صدر الدین محمد شیرازی؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه ج 1؛ 1981م، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چ سوم.
- 16. طباطبایی، سید محمد حسین(علامه)؛ اصول فلسفه و روش رئالیزم ج 2 (مندرج در مجموعه آثار شهید مطهری ج 6)؛ 1380ش، تهران، قم: نشر صدرا، چ دهم.
- ___؛نهایه الحکمه(تحقیق و تعلیق عباس علی زارعی)،1422ق،قم:مؤسسه ی نشر اسلامی.
- عسکری سلیمانی امیری؛ حضوری بودن محسوسات؛ مجله ی معرفت فلسفی، ش7.
- فخر رازی، المباحث المشرقیه،1966 م، تهران: نشر مکتبه الاسدی .
- قیصری رومی، محمد داوود؛ شرح فصوص الحکم (به کوشش سیدجلال الدین آشتیابی)؛ 1375 ش، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چ اوّل.
- کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه ج1؛ (ترجمه جلال الین مجتبوی)، 1380 ش، تهران: نشر سروش و نشر علمی و فرهنگی؛ چ چهارم،
- کاشانی،ملا عبدالرزاق؛اصطلاحات الصوفیه(محمد کمال ابراهیم جعفر)؛قم، بیدار، 1370ش،
23. مجموعه نویسندگان؛ دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج 4؛تهران، نشر دایره المعارف بزرگ اسلامی، 1377 ش، چ دوم .(زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی)
- محمد بن مبارکشاه بخاری، شمس الدین؛شرح حکمه العین (از کاتبی قزوینی)؛ مشهد، نشر دانشگاه فردوسی، 1353 ش. (جعفر زاهدی)
25. مصباح یزدی، محمد تقی؛ شرح نهایه الحکمه ج 2؛ قم، نشر موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی،1377 ش، چ اول، (تحقیق و نگارش عبدالرسول عبدویت)
- مطهری،مرتضی؛شرح منظومه(مجموعه آثار ج5)؛ تهران،قم: نشرصدرا،1381ش،چ هشتم.
- ____ ؛ شرح اصول فلسفه و روش رئالیزم ج 2، (مجموعه آثار، ج 6) .
- معلمی، حسن؛ معرفت شناسی؛ قم، نشر مرکز جهانی علوم اسلامی، 1383 ش، چ اول.
- ملکیان، مصطفی؛ تاریخ فلسفه غرب ج 1؛ قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1379 ش.
- نصری، عبدالله؛ نظریه ی شناخت؛ تهران، موسسه ی فرهنگی دانش و اندیشه ی معاصر، 1379ش، چ اول. (تقریرات درس استاد حائری یزدی)
)